Ο κορσές, ένα από τα πιο αμφιλεγόμενα και παρεξηγημένα fashion garments, που φοριέται εδώ και χιλιάδες χρόνια, κατά κύριο λόγο από γυναίκες, αλλά σε κάποιες περιπτώσεις και από άνδρες, ξεκίνησε αρχικά ως εσώρουχο, και τα τελευταία χρόνια έχει κάνει ένα πολύ δυναμικό comeback στο προσκήνιο της Μόδας, πλέον ως ένα κανονικό ρούχο, που βλέπουμε πρωταγωνιστεί τόσο στις πασαρέλες, όσο και στα feeds των A-list celebrities.
Ποιές όμως είναι οι ακριβείς απαρχές του κορσέ, και πώς εξελίχθηκε καθ’όλη τη διάρκεια της ιστορίας, μέχρι και σήμερα;
Ετυμολογικά η αγγλική λέξη ‘corset’ προέρχεται από τη λέξη corps της γαλλικής διαλέκτου του 8ου-14ου αι. , που με τη σειρά της προέρχεται από τη λατινική λέξη corpus(=σώμα). Η έννοια του ‘corset’ άρχισε να χρησιμοποιείται συστηματικά στα τέλη του 14ου αι. στη Γαλλία, και σήμαινε ένα είδος μπούστου με κορδόνια.
Αρχαία Κρήτη
Ο πρώτος ιστορικά καταγεγραμμένος κορσές χρονολογείται το 1600 π.Χ , και εμφανίζεται σε ένα κρητικό αγαλματίδιο από το Ανάκτορο της Κνωσού. Όπως φαίνεται και στις εικόνες, φοριέται εξωτερικά, και όχι ως εσώρουχο, αφήνοντας εκτεθειμένο το στήθος.
Στην αρχαία Ελλάδα, τόσο γυναίκες όσο και άνδρες φορούσαν αυτού του είδους ζώνες και γιλέκα, που χάριζαν την επιθυμητή λεπτότερη μέση. Από την παιδική τους κιόλας ηλικία φορούσαν ζωνάρια, τα οποία έσφιγγαν καθώς μεγάλωναν με σκοπό να σταματήσουν την ανάπτυξη στη συγκεκριμένη περιοχή.
Οι αρχαίες Ελληνίδες, φορούσαν τα ζωνάρια πάνω από τα ρούχα τους, όχι μόνο για λόγους καλαισθησίας, για να δώσουν δηλαδή λεπτό σχήμα στη μέση, αλλά και για πρακτικούς λόγους, για να υποστηρίξουν το στήθος.
15ος αιώνας
Κατά τη διάρκεια του 15ου αι. , το ‘cotte’, ένα ένδυμα παραπλήσιο του κορσέ, έγινε δημοφιλές στη Γαλλία. Η διαφορά του με τον κλασικό κορσέ ήταν πως ήταν αρκετά πιο προκλητικός, αφήνοντας εκτεθειμένο το πάνω μέρος του στήθους.
Η Agnes Sorel, ερωμένη του Charles VII της Γαλλίας, ΄ήταν αυτή που ξεκίνησε την τάση που θα άφηνε ιστορία, όταν επέλεξε να φορέσει ένα φόρεμα με αρκετά αποκαλυπτικό μπούστο. Η εμφάνιση αυτή εξώθησε τις Γαλλίδες να αποκαλύπτουν το στήθος τους, ανοίγοντας περισσότερο τους κορσέδες τους, ενώ μάλιστα έκοβαν και τα φορέματα τους για να αναδείξουν την πλάτη τους.
16ος αιώνας
Το 16ο αι. η Γαλλίδα αριστοκράτισσα Catherine de Medici, απαγόρευσε την ‘παχιά μέση’ κι αυτό σήμανε την υποχρέωση των εύπορων γυναικών να φορούν κορσέδες κάθε φορά που βρίσκονταν σε κοινή θέα. Ο κορσές αυτής της εποχής είχε κορδόνια στο μπροστά και πίσω μέρος, με ένα τριγωνικό διακοσμητικό ύφασμα να αποτελεί το μπροστινό μέρος του κορσέ, ώστε να καλύπτει τα κορδόνια αυτά. Ήταν σχεδιασμένος έτσι ώστε να κάνει πιο επίπεδα την κοιλιά και το στομάχι, να στενεύει τη μέση, και να πιέζει το στήθος, ώστε να φαίνεται πιο μεγάλο και στητό.
17ος αιώνας
Καθ’όλη τη διάρκεια του 17ου αιώνα, για την κατασκευή του κορσέ χρησιμοποιούσαν λινό ύφασμα. Στη μόδα ήταν να κυριαρχεί το μπούστο, και ο κορσές βοηθούσε ακριβώς στο να τονίσει το ντεκολτέ.
Στους κορσέδες της εποχής, επικρατούσε η δαντέλα, ενώ οι γυναίκες προσέθεταν επιπλέον φιόγκους. Κάποιες φορές μάλιστα στον κορσέ υπήρχαν ενσωματωμένα μανίκια, με διακοσμητικά σχέδια.
18ος αιώνας
Η μόδα κατά τη διάρκεια του 18ου αιώνα, επέβαλε μία πολύ λεπτή μέση και ένα ασφυκτικά περιορισμένο σώμα. Για το λόγο αυτό, για την κατασκευή του κορσέ χρησιμοποιούσαν άκαμπτα υλικά, όπως μπαλένα, ένα σκληρό υλικό από φάλαινες.
Το κόψιμο στην πλάτη ήταν χαμηλό αλλά στενό, ενώ στο μπούστο πιο φαρδύ. Ο κορσές είχε λουριά στους ώμους, με σκοπό να τους τραβάνε πίσω σχεδόν μέχρι να ακουμπήσουν μεταξύ τους. Οι κορσέδες ήταν ιδιαίτερα διακοσμημένοι, με μεταξωτό μπροκάρ και χρυσά στοιχεία.
19ος αιώνας-Βικτωριανός κορσές
Κατά τη διάρκεια της Βικτωριανής εποχής, το πρότυπο ομορφιάς ήταν ο σωματότυπος ‘κλεψύδρα’, σκοπός λοιπόν ήταν η δημιουργία της ψευδαίσθησης μιας μικροσκοπικής μέσης.
Ο κορσές δεν έφτανε πλέον μέχρι τους γοφούς, αλλά τελείωνε κάποιους πόντους κάτω από τη μέση.
Την ίδια εποχή, ξεκινά και η μαζική παραγωγή κορσέ.
20ος αιώνας
Στις αρχές του 20ου αιώνα, η εμμονή για μια πολύ λεπτή μέση παύει να υφίσταται. Τουναντίον, οι γυναίκες επιθυμούσαν να μην τονίζουν τόσο τη μέση και τους γοφούς. Λόγω αυτού, το στυλ του κορσέ άλλαξε δραματικά, και για πρώτη φορά είδαμε τον κορσέ να ξεκινά κάτω από το στήθος. Η μέση του κορσέ έπεφτε ακριβώς πάνω στη μέση του σώματος, κι ο κορσές ήταν μακρύς και ίσιος στο σώμα.
Τις δεκαετίες του ‘30 και του ‘40, ο κορσές εξακολουθεί να έχει μακρύ μήκος, και πλέον συμπεριλαμβάνει και στηθόδεσμο.
Από τη δεκαετία του ‘50 και στο εξής η μόδα αλλάζει με γοργούς ρυθμούς, και ο κορσές παύει να αποτελεί βασικό καθημερινό ένδυμα.
Δεκαετία του ‘80
Τη δεκαετία του ‘80 το ένδυμα που καταπίεζε επί αιώνες το γυναικείο σώμα, και τις τελευταίες δεκαετίες είχε απορριφθεί για αυτόν ακριβώς το λόγο, επανέρχεται δυναμικά στη μόδα, με το ανατρεπτικό του στυλ.
Την ίδια δεκαετία, θα αφήσει ιστορία και η εικονική εμφάνιση της Madonna με το ροζ κορσέ του Γάλλου σχεδιαστή Jean-Paul Gaultier.
Σήμερα
Η σύγχρονη γυναίκα δεν υποχρεούται πλέον να φορά κορσέ για να δημιουργήσει την ψευδαίσθηση μιας μικροσκοπικής μέσης. Τα πρότυπα ομορφιάς έχουν αλλάξει δραματικά, και συνεχίζουν να μεταβάλλονται μέρα με τη μέρα. Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια το σώμα κλεψύδρα έχει εκθειαστεί, και σε αυτό έχει συμβάλλει και η οικογένεια Kardashian. Ο κορσές φοριέται πλέον ως ‘εξώρουχο’ και όχι ως εσώρουχο, μεταξύ άλλων στο κόκκινο χαλί, στις πασαρέλες, σε live performances, ακόμη και ως waist trainer.
Χαρακτηριστική είναι η εμφάνιση της Kim Kardashian στο Met Gala, φορώντας το latex φόρεμα του Thierry Mugler. Η ίδια δήλωσε πως το φόρεμα ήταν τόσο στενό που χρειάστηκε να κάνει μαθήματα αναπνοής, για να το φορέσει.
Και οι άνδρες φορούν κορσέ!!!
Οι εποχές έχουν αλλάξει, καθένας μας έχει το δικαίωμα να φορέσει ό,τι του αρέσει ανεξαρτήτου φύλου. Ο κορσές δεν είναι πια ένα στερεοτυπικό γυναικείο ένδυμα, αλλά μπορεί να φορεθεί και από άνδρες.
Ο Jean-Paul Gaultier παρουσίασε στην Εβδομάδα Μόδας του Παρισιού, τη συλλογή Haute CoutureF/W 2013, όπου είδαμε έναν άνδρα μοντέλο να φορά κορσέ.
