Το μέλασμα ή αλλιώς οι πανάδες στην ιατρική ορολογία είναι πολύ κοινές δερματικές βλάβες καφέ ή γκριζοκυανού χρώματος, που παρουσιάζονται συνήθως στις γυναίκες της αναπαραγωγικής ηλικίας. Εμφανίζονται συνήθως στα ζυγωματικά, το άνω χείλος, το μέτωπο και το πηγούνι. 

Οι πανάδες οφείλονται σε κληρονομική προδιάθεση, ορμονική διαταραχή ή χρήση για μεγάλο διάστημα φαρμάκων που αυξάνουν την ευαισθησία του δέρματος στον ήλιο. 

Υπάρχουν 4 τύποι πανάδων:  

• Ο επιδερμικός που περιορίζεται μόνο στην επιφάνεια του δέρματος και γι΄αυτό είναι ο ευκολότερος τύπος που μπορεί να θεραπευθεί.  Έχει καφέ χρώμα κι επί της ουσίας πρόκειται για μια απλή μορφή συσσώρευσης πλεονάζουσας μελανίνης, στις επιφανειακές στιβάδες του δέρματος. 
• Ο δερματικός, στον οποίο η βλάβη έχει μεγάλο βάθος, ασαφή όρια και χρώμα σχεδόν μαύρο. Σε αυτή την περίπτωση έχει δημιουργηθεί μεγάλος αριθμός «μελανοφάγων κυττάρων», κύτταρα δηλαδή που «τρώνε» τη μελανίνη στο δέρμα.  Μπορεί να θεραπευθεί σε ένα μεγάλο βαθμό. 
• Ο μεικτός, ο οποίος βρίσκεται σε μέτριο βάθος δέρματος και αποτελεί έναν συνδυασμό του επιδερμικού και του δερματικού τύπου. Ανταποκρίνεται δυσκολότερα στη θεραπεία, ενώ χρειάζεται πιο δραστικές μεθόδους. 
• Ο ακαθόριστος τύπος, ο οποίος εμφανίζεται ως επί το πλείστον σε σκουρόχρωμες επιδερμίδες και χαρακτηρίζεται από πολύ μεγαλύτερη παρουσία μελανοφάγων κυττάρων. Είναι μια αρκετά επίμονη μορφή πανάδων.

Αντιλαμβανόμαστε λοιπόν, ότι οι πανάδες και η θεραπεία τους έχουν να κάνουν με τον τύπο που ανήκουν και την προέλευση τους.  Υπάρχουν περιπτώσεις που ανταποκρίνονται άμεσα και οριστικά σε μία θεραπεία, υπάρχουν αυτές που θα έρχονται και θα επανέρχονται κι αυτές που θα μας κάνουν τη ζωή δύσκολη μέχρι ν’ απαλλαγούμε οριστικά. 

Τελικά μπορούμε να τις προλάβουμε;  

Η πρόληψη είναι, ότι πιο σημαντικό μπορούμε να κάνουμε στη μάχη μας με τις πανάδες. Ειδικά αν γνωρίζουμε, ότι υπάρχει κληρονομικότητα ή προδιάθεση.  Χρειάζεται συνέπεια και πειθαρχία, επιμονή και υπομονή.

–Η χρήση της αντηλιακής μας χειμώνα – καλοκαίρι, η επανάληψη της εφαρμογής μέσα στη μέρα και η αποφυγή της έκθεσης στον ήλιο είναι, ότι πιο σημαντικό για να αποτρέψουμε επί της ουσίας να παράγει ο οργανισμός μας μελανίνη.

-Ένας υγιεινός και ισορροπημένος τρόπος διατροφής εμπλουτισμένος με βιταμίνες, συμπληρώματα και ειδικά μαγνήσιο και C. 

-Η συχνή και κατά διαστήματα επαναλαμβανόμενη χρήση καλλυντικών με λευκαντικούς παράγοντες ή συστατικά που βοηθούν και ενισχύουν την άμυνα και την χρωματική ομοιογένεια του δέρματος. Σε αυτή την περίπτωση τα περισσότερα αιθέρια και πολλά από τα φυτικά έλαια, μπορούν να πετύχουν εξαιρετικά αποτελέσματα, τόσο στη θεραπεία, τον αποχρωματισμό, όσο και στην πρόληψη της εμφάνισης των πανάδων. 

Η δερματολογία ασκεί μεθόδους όπως: οι λευκαντικές κρέμες με υδροκινόνη (που ξανοίγει το χρώμα του δέρματος αναστέλλοντας τις χημικές αντιδράσεις που δημιουργούν τη μελανίνη), η κρυοθεραπεία, το χημικό peeling, το laser, η απόξεση με μικροκρυστάλλους.