Γνωρίζουμε όλοι πως η Disney έχει στιγματίσει τα παιδικά μας χρόνια. Μάλιστα δισεκατομμύρια άνθρωποι δεν παύουν να αναβιώνουν το μαγικό ταξίδι της Disney και στην ενηλικίωσή τους. Χαρακτηριστικές για όλους μας είναι οι βραδιές που καθόμαστε σαν οικογένεια γύρω απ’ την τηλεόραση, αγκαλιάζουμε τα σνακς και χαζεύουμε απολαυστικά τις ταινίες της Walt Disney. Οι ταινίες, τα τραγούδια και οι μοναδικοί χαρακτήρες της έχουν αποτυπωθεί με μια βαθύτερη ψυχολογική και συναισθηματική έννοια στις παιδικές καρδιές μας.
Αν και πολλά έχουν ακουστεί γύρω από τη σκοτεινή ιστορία της εταιρείας, με κατηγορίες που επηρέασαν ιδιαίτερα αρνητικά την κοινή γνώμη, η σκιά της Walt Disney εξακολουθεί να πρωταγωνιστεί και το 2020 με πολλές καμπάνιες και δυνατές συνεργασίες (Givenchy, Pandora, Sugarfina, Aldo, Kate Spade, UNIQLO, Adidas, Bésame και Barbie). Επιτρέψτε μου να πω σ’ αυτό το σημείο πως μάλλον θα χρειαστεί πολλές ακόμη προσπάθειες και στρατηγικές για να καταφέρει η Disney να σβήσει όλες τις ‘’αμαρτίες’’ του παρελθόντος. Ένα απλό google search θα σας λύσει κάθε απορία. Άλλωστε η υπέρμετρη προσπάθεια της εταιρείας να ξανακερδίσει το κοινό του, αποτελεί από μόνο της μία δήλωση. Ο ‘’θρύλος’’ των παιδικών μας χρόνων, λυπάμαι που θα σας το πω αλλά εν έτει 2020 έχει απομυθοποιηθεί πλήρως.
Ας επικεντρωθούμε όμως στην καμπάνια που μας προβλημάτισε κι έγινε η αφορμή να γράψουμε το εν λόγω άρθρο, την CHAOS X DISNEY που ανακοινώθηκε πρόσφατα παρουσιάζοντας μια σειρά από iphone θήκες με την αναπαράσταση των αγαπημένων μας Disney χαρακτήρων. Όπως έχω μιλήσει και σε προηγούμενο άρθρο -σχετικά με τις στρατηγικές της Louis Vuitton να κερδίσει απεγνωσμένα την Κινέζικη αγορά-, έτσι και εδώ θα πω για ακόμη μία φορά πως η έντονη ανάγκη μιας εταιρίας/ενός brand να προβάλλει το κοινωνικό προφίλ της και την ευαισθητοποίησή της σε κάποιο συγκεκριμένο θέμα την ώρα σημαντικών κοινωνικών εξελίξεων, δεν είναι ποτέ τυχαία. Kάθε βιομηχανία -πόσο μάλλον της μόδας- έχει συγκεκριμένο πλάνο, ένα ειδικό μοντέλο marketing. Σχεδόν τα πάντα είναι ‘’κεντημένα’’ στη λεπτομέρεια, κάθε κίνηση είναι μεθοδευμένη, προμελετημένη και πολλές φορές αποσκοπεί στην ‘’κάλυψη’’ τυχόν λαθών του παρελθόντος.
Δεν είναι τυχαίο λοιπόν που ενώ η Walt Disney κατηγορήθηκε επανειλημμένα από το Διεθνή Τύπο για τα ρατσιστικά στερεότυπα των κλασικών ταινιών της, εκείνη αποφασίζει μέσω της συνεργασίας της με την CHAOS να χρησιμοποιήσει ένα απ’ τα δυνατότερα χαρτιά της. Ποιο είναι αυτό; Δεν είναι άλλο από το μοντέλο-σύμβολο κατά της διαφορετικότητας, Winnie Harlow.
Κι όμως, λίγους μήνες ύστερα από τη δημιουργία του Κίνηματος Black Lives Matter – διόλου τυχαίο το timing – και από μια σειρά μαζικών διαμαρτυριών κατά του ρατσισμού παγκοσμίως, η εταιρεία βρίσκει την κατάλληλη ευκαιρία να στείλει με τη σειρά της το δικό της μήνυμα.
‘’Μήνυμα απολογισμού’’ θα το αποκαλούσε κανείς; Ίσως… Σε σχετικό πάντως άρθρο του BBC αναφέρεται πως ορισμένες κλασικές ταινίες της Walt Disney φέρουν νέα προειδοποίηση, η οποία παραμένει στην οθόνη για περίπου 10 δευτερόλεπτα αναγράφοντας το εξής:
Το πρόγραμμα περιλαμβάνει αρνητική απεικόνιση και/ή κακομεταχείριση ανθρώπων από διάφορες κουλτούρες. Τα συγκεκριμένα στερεότυπα ήταν λάθος τότε και είναι λάθος και τώρα.
Το αμέσως επόμενο ερώτημα που τίθεται απευθείας στο μυαλό μου είναι απλό: Γιατί τότε δεν αναλαμβάνει η εταιρία να κατεβάσει μια για πάντα τις συγκεκριμένες ταινίες; Η απορία μου τότε λύνεται καθώς η εταιρεία συμπληρώνει:
(…) Aντί να αφαιρέσουμε το περιεχόμενο θέλουμε να αναγνωρίσουμε τον βλαβερό του αντίκτυπο, να μάθουμε από αυτόν και να πυροδοτήσουμε τη συζήτηση για την δημιουργία από κοινού ενός μέλλοντος που να περιλαμβάνει όλους.
Με λίγα λόγια η Walt Disney ισχυρίζεται πως δεν κατεβάζει μια για πάντα το απρεπές υλικό της για λόγους ‘’ψυχαγωγικούς’’. Οι αγαπημένες ταινίες «Αριστόγατες» (1970), «Η Λαίδη και ο Αλήτης» (1955), «Song of the South» (1946), «Η Λαίδη και ο Αλήτης» (1955), «Οι Αριστόγατες» (1970), «Ντάμπο το Ελεφαντάκι» (1941), «Το Βιβλίο της Ζούγκλας» (1968) αλλά και το «Πίτερ Παν» (1953) φέρουν σύμβολα μίσους, περιέχουν προκλητικές ρατσιστικές συμπεριφορές και προσβάλλουν την ανθρώπινη αξιοπρέπεια. Θα ήταν σίγουρα λυπηρό να χαθεί ένα τόσο σημαντικό υλικό, ωστόσο όταν σχεδιάζουμε αλλαγές προς όφελος της ειρηνικής συνύπαρξης των ανθρώπων χωρίς διακρίσεις και αποκλεισμό αυτόματα πρέπει να δίνουμε τέλος και σε κάθε πηγή/μορφή ρατσισμού.
Είναι σημαντικό να κατανοηθεί πως το target audience της Walt Disney είναι ως επί το πλείστον παιδιά και έφηβοι. Επομένως απευθύνεται σε ευαίσθητες ηλικίες, κατά τις οποίες διαμορφώνεται η προσωπικότητα του ατόμου και καλλιεργείται ο ψυχικός του κόσμος. Η Disney λοιπόν εν μέσω άνθισης της αντιρατσιστικής εκπαίδευσης, αρνείται να κατεβάσει τις ταινίες για λόγους ‘’εκπαιδευτικούς’’. Η ειρωνεία σε όλο της το μεγαλείο…
Στην CHAOS X DISNEY συμμετείχαν κι άλλα μεγάλα ακριβοπληρωμένα ονόματα αλλά και πολυαγαπημένα supermodels όπως η Cara Delevigne. Καθώς μου τράβηξε εξ αρχής την περιέργεια η συγκεκριμένη καμπάνια, μπήκα στη διαδικασία να ψάξω μια-μια τις προσωπικότητες που επιλέχθηκαν για το κομμάτι της διαφήμισης. Ήμουν σίγουρη πως η στρατηγική ήταν στοχευμένη και δε θα αρκούσε να την εξυπηρετήσει ένα κοινότυπο μοντέλο. Γνώριζα ότι θα έβρισκα κάτι το οποίο κρύβεται πίσω από όλα αυτά και επιβεβαιώθηκα. Η απεγνωσμένη ανάγκη της Disney να διορθώσει το σκοτεινό παρελθόν της, γίνεται όλο και πιο έντονη. Κάθε μοντέλο, είχε και μια ‘’διαφορετικότητα’’. Επιλέχθηκαν δηλαδή για την καμπάνια προσωπικότητες που θα κάλυπταν κενά. Συγκεκριμένα, τα κενά του παρελθόντος.
Δείτε κι εσείς κάποια απ’ τα role models που συμμετείχαν:
Η Aaron Filip το 2018 γίνεται το πρώτο έγχρωμο τρανσέξουαλ και με ειδικές ανάγκες μοντέλο που έχει φωτογραφηθεί για high fashion shoots και καμπάνιες. Οι συνεργασίες της σοκάρουν.
Η Maxim Magnus στα 22 της αποκαλύπτει στη Βρετανική Vogue τα πάντα για τη χειρουργική επέμβαση αλλαγής φύλλου στην οποία υπεβλήθη το 2019.
O Alton Masone είναι ο 23χρονος πρώτος έγχρωμος άντρας που περπάτησε για τη Chanel. To περιοδικό GQ Australia του ‘δωσε τον τίτλο του ‘’male model of the year’’.
Η Isamaya Ffrench, η απίθανη Βρετανή make up artist είναι η Creative director στο beauty section του Dazed magazine και νέα παγκοσμίως beaute ambassador του Christian Louboutin.
Σ’ ένα άρθρο του o αρθρογράφος Paul Castillo με τίτλο ‘’Οι κακιές επιπτώσεις της Disney στα παιδιά’’ γράφει χαρακτηριστικά:
’Οι ταινίες και οι χαρακτήρες που δημιούργησε η Disney άσκησαν ιδιαίτερα κακή επιρροή στα παιδιά, πολύ περισσότερο απ’ ότι φαντάζεται κανείς. Οι γονείς κατηγορούσαν πάντα τα ΜΜΕ για τα προβλήματα της νεολαίας, τις βίαιες εικόνες της τηλεόρασης αλλά και το σχολείο. Εκεί όμως που απέτυχαν να κοιτάξουν ήταν κάπου πολύ πιο κοντά τους, στον κόσμο της Disney.
Ίσως η εταιρεία από πλευρά marketing να είναι ‘’καλυμμένη’’, σκεπάζοντας την άσχημη και ζοφερή όψη της.
Ωστόσο, όταν την ίδια στιγμή διατηρεί σε κοινή θέα δισεκατομμυρίων ανηλίκων ταινίες που αναπαράγουν λάθος εικόνες/πρότυπα στον ψυχικό κόσμο που μόλις αναπτύσσουν, μου γεννιούνται ερωτήματα. Κατά πόσο αρκεί μια προειδοποίηση 10 δευτερολέπτων για ένα τόσο μεγάλο σκάνδαλο; Πως θα αναγνωρίσει κατά τη διάρκεια της ταινίας ένας ανήλικος τις λάθος εικόνες που ισχυρίζεται η προειδοποίηση ότι εμπεριέχει; Που αποσκοπεί τελικά η συνεργασία CHAOS X DISNEY για σας;
Και τέλος, κατά πόσο ηθική είναι τελικά η μόδα;
